PHẬN NGƯỜI

“Bất tri tam bách dư niên hậu, 

Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như “

Ðó là câu kết trong bài thơ chữ Hán Ðộc Tiểu Thanh ký của cụ Nguyễn Du.

Xuân Diệu dịch:

Ba trăm năm nữa mơ màng

Có ai khóc nữa cho chàng Tố Như.

Tố Hữu thì viết:

Nổi chìm kiếp sống lênh đênh

Tố Như ơi lệ chảy quanh thân Kiều

Còn chính xã hội, để ta, sau gần 300 năm, viết:

PHẬN NGƯỜI

(Tập Kiều)

Năm nghìn dặm khách mỗi năm                        

Bướm ong bay lại ầm ầm tứ vi                            

Đau lòng bao kiếp người đi                                  

Máu theo nước mắt hồn lìa chiêm bao              

Bây giờ đất thấp trời cao                                       

Tưới ra chẳng khắp, thấm vào chẳng sâu        

Nỗi niềm tưởng đến mà đau                                

Khóc gào Tổ quốc biết đâu đường về.

PHAN TỰ TRÍ